Tüm canlılar solunum sonucu elde ettikleri enerjiyi kullanarak büyüyüp gelişirler.Yani alınan besinler ve bu besinlerin hücrede solunum sırasında parçalanması sonucu canlı büyür.Büyüme her canlıda aynı şekil değildir.
Bir hücreli canlılarda büyüme hacimce(yani hücresini genişleterek)gerçekleşirken,çok hücrelilerde hücre sayısının artması sonucu(mitoz bölünme) gerçekleşir.
Bu başlık altında yine tüm canlılarda ortak olan metabolizma konusunu da işlemek yerinde olacaktır.
Metabolizma:Hücrede gerçekleşen tüm yapım ve yıkım olaylarına denir.İkiye ayrılır;
a)Anabolizma(Yapım=sentez=asimilasyon=özümleme):Protein,yağ,karbonhidrat,vitamin vb. üretimine denir.Tüm dehidrasyon olayları anaboliktir.
b)Katabolizma(yıkım=disimilasyon=yadımlama):Tüm sindirim(hidroliz) ve solunum olayları birer yadımlama olayıdır.
Anabolizma > Katabolizma ise Canlı büyür.
Anabolizma = Katabolizma ise Büyüme durur(ergin)
Anabolizma < Katabolizma ise Yaşlılık
Bazal Metabolizma:Bir canlının sadece yaşamsal faaliyetlerini sürdürmesine yetecek kadar enerji harcaması bazal metabolizma dediğimiz en düşük metabolizma konumudur.Canlının 12 saat boyunca birşey yiyip içmeden,tam dinlenme(uyku hali gibi)konumundayken sarfettiği enerji seviyesidir.
Soğuk havalarda yüksek,sıcakta düşüktür.Ancak vücut soğukta vücudu sıcak tutmak için sıcakta ise vücudu soğuk tutmak için metabolizma hızını arttırır.Erkeklerde ve çocuklarda kadınlara göre yüksektir.Çay,kahve,alkol gibi içecekler bu hızı artırır.
Yaş,cinsiyet,vücut ağırlığı,ortam sıcaklığı,kullanılan oksijenin kalori cinsinden değeri bazal metabolizmada önemlidir.Son yenilen besinin kalori değeri bazal metabolizmada önemli değildir.
< Solunum Hareket>
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder